Tìm hiểu công nghệ VAR dùng để làm gì trong bóng đá

Đã có nhiều tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận tầm quan trọng của VAR trong việc hỗ trợ trọng tài đưa ra những quyết định chính xác hơn. Vậy VAR dùng để làm gì? Cùng tin bóng đá đi tìm hiểu nhé.

VAR dùng để làm gì?

Công nghệ VAR không can thiệp vào mọi tình huống trên sân, mà chỉ được sử dụng trong 4 tình huống quyết định được bóng đá số đã chia sẻ:

Bàn thắng (Goals)

VAR được dùng để kiểm tra một bàn thắng có hợp lệ hay không. Cụ thể:

• Có việt vị trước khi ghi bàn không?
• Có lỗi chạm tay không?
• Có phạm lỗi tấn công trước khi ghi bàn không?

Phạt đền (Penalty decisions)

VAR sẽ kiểm tra các tình huống trong vòng cấm để xác định:

• Có phạm lỗi đáng thổi phạt đền không?
• Có va chạm rõ ràng hay cầu thủ cố tình ăn vạ?
• Trọng tài có bỏ sót tình huống nào không?

Thẻ đỏ trực tiếp (Direct red card incidents)

VAR chỉ can thiệp vào các thẻ đỏ trực tiếp (không phải thẻ vàng thứ hai), bao gồm:

• Hành vi bạo lực
• Phạm lỗi nghiêm trọng
• Ngăn cản cơ hội ghi bàn rõ ràng

Nhận diện sai cầu thủ (Mistaken identity)

VAR hỗ trợ xác định trọng tài phạt đúng người hay không, tránh các tình huống thẻ phạt nhầm cầu thủ.

VAR hoạt động như thế nào?

Bước 1: Sự kiện xảy ra trên sân

Khi một tình huống quan trọng diễn ra (bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp, nhầm lẫn cầu thủ), trọng tài chính vẫn điều hành trận đấu bình thường, nhưng tổ VAR bắt đầu kiểm tra video ngay lập tức.

Ví dụ: Một bàn thắng được ghi, nhưng có nghi ngờ việt vị.

Bước 2: Tổ VAR phân tích tình huống

Trong phòng điều khiển VAR, các trọng tài video sẽ xem lại tình huống ở nhiều góc quay chậm khác nhau. Họ sẽ xác định xem liệu có sai sót nghiêm trọng hay không.

• Nếu không có lỗi rõ ràng, trận đấu tiếp tục.
• Nếu có dấu hiệu sai sót nghiêm trọng, tổ VAR sẽ liên lạc với trọng tài chính qua bộ đàm.

Bước 3: Trọng tài chính nhận thông báo

Trọng tài chính trên sân sẽ nhận thông báo từ tổ VAR. Lúc này, có 2 khả năng:

• Tin tưởng VAR và thay đổi quyết định ngay (rất hiếm).
• Ra ngoài đường biên để xem lại video qua màn hình (OFR – On Field Review).

Bước 4: Trọng tài ra quyết định cuối cùng

Sau khi xem lại video, trọng tài chính sẽ:

• Giữ nguyên hoặc thay đổi quyết định ban đầu.
• Ra dấu hiệu VAR bằng cách vẽ hình chữ nhật bằng tay trước ngực.
• Trận đấu tiếp tục theo quyết định cuối cùng.

VAR sử dụng những công nghệ gì?

1. Hệ thống camera nhiều góc quay siêu nét

VAR sử dụng từ 12 đến 42 camera độ phân giải cao được bố trí quanh sân vận động, bao gồm:

• Camera toàn cảnh (wide-angle) để quan sát toàn bộ diễn biến trận đấu.
• Camera góc cận (close-up) để tập trung vào những tình huống nhạy cảm như phạm lỗi, chạm tay, thẻ đỏ.
• Camera siêu chậm (super slow-motion) giúp phân tích kỹ từng chuyển động nhỏ trong các pha va chạm.

Lịch thi đấu bóng đá một số giải đấu lớn như World Cup hay UEFA Champions League còn sử dụng camera 4K và tốc độ khung hình cao để đảm bảo chi tiết cực kỳ rõ nét.

2. Công nghệ xác định việt vị bán tự động (SAOT)

Trong các giải đấu hàng đầu, VAR được kết hợp với SAOT – Semi-Automated Offside Technology, giúp:

• Phát hiện cầu thủ việt vị chỉ cách vài cm.
• Sử dụng cảm biến gắn trong bóng và cầu thủ, cho phép tạo ra mô hình 3D về vị trí cơ thể.
• Cho kết quả chính xác gần như tuyệt đối, trong vòng vài giây.

SAOT lần đầu tiên được áp dụng tại World Cup 2022, giúp các quyết định việt vị nhanh chóng và rõ ràng hơn bao giờ hết.

3. Màn hình xem lại bên ngoài sân (OFR – On Field Review)

Trọng tài chính sẽ sử dụng màn hình video ngay ngoài đường biên để xem lại các tình huống được tổ VAR khuyến nghị xem xét.

Xem thêm: Nhìn lại bàn thắng nhanh nhất lịch sử Premier League

Xem thêm: Cách chọn size bóng đá phù hợp trận đấu hoàn hảo

• Màn hình này có thể phát lại nhiều góc quay, tua chậm, phóng to.
• Trọng tài có quyền xem lại nhiều lần trước khi đưa ra quyết định.

Công nghệ VAR trong bóng đá sử dụng một loạt thiết bị hiện đại như: camera siêu nét đa góc quay, SAOT, phần mềm phân tích video, màn hình xem lại OFR, cảm biến bóng, và hệ thống liên lạc nội bộ, tất cả nhằm mục tiêu tối ưu tính chính xác – minh bạch – công bằng trong các trận đấu.